Część II

Do pobrania:
Podręcznik nowego programu Czyste Powietrze – od 31 marca 2025 r. – część II (drukarka biurowa)
(Dokument PDF, Rozmiar: 6,1 MB)
Podręcznik nowego programu Czyste Powietrze – od 31 marca 2025 r. – część II (drukarnia)
(Dokument PDF, Rozmiar: 6,3 MB)

Pilnuj kolejności prac. Twoja droga do efektywnej termomodernizacji

Dlaczego tyle płacisz za ciepło w domu?

Najwięcej ciepła z domu ucieka przez zewnętrzne ściany budynku, dach oraz okna i drzwi wejściowe. Dodatkowo Twój stary kopciuch nie tylko zanieczyszcza powietrze, którym oddycha Twoja rodzina, ale zużywa też dużo paliwa, a to kosztuje coraz więcej. Żeby ograniczyć tak duże zużycie paliwa i zmniejszyć koszty, najlepiej zainwestować w docieplenie budynku. Wszystko to możesz zmienić starając się w swojej gminie o dofinansowanie na termomodernizację.

Najpierw ocieplenie, potem wymiana kopciucha

Zacznij od działań dotyczących zmniejszenia zapotrzebowania na energię (np. docieplenie przegród, wymiana okien itd.), a dopiero na końcowym etapie wymień źródło ciepła.

Taka kolejność zagwarantuje Ci, że nowe efektywne źródło ciepła będzie dostosowane do nowych potrzeb budynku i zapewni komfort cieplny przy mniejszych rachunkach za paliwo/energię.

Zaplanuj z nami kolejność prac termomodernizacyjnych w Twoim domu. Wymagaj od wykonawcy, żeby nowe efektywne źródło ciepła było dostosowane do nowych potrzeb budynku.

Etap I – Prace termoizolacyjne

• Stolarka okienna i drzwiowa
• Termoizolacja ścian zewnętrznych
• Termoizolacja dachu lub stropodachu
• Strop nad nieogrzewaną piwnicą, podłoga na gruncie

Etap II – Instalacje wewnętrzne

• Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła
• Modernizacja c.o. i c.w.u

Etap III – Wymiana źródła ciepła i zastosowanie OZE

• Wymiana kopciucha
• OZE: solary, pompy ciepła

Lista ZUM – potwierdzone standardy jakości

Korzystaj z bezpłatnych pomocy, ułatwiających aplikowanie o środki z programu Czyste Powietrze. Znajdziesz je na stronie czystepowietrze.gov.pl.

Zwróć szczególną uwagę na listę zielonych urządzeń i materiałów, które zostały sprawdzone przez ekspertów i mogą być dofinansowane w ramach programu.

Przypominamy, że lista ZUM jest obowiązkowa w przypadku wyboru:

• pomp ciepła,
• kotłów zgazowujących drewno,
• kotłów na pellet,
• kolektorów słonecznych.

Nie popełniaj tych błędów

Czasami to tylko drobnostka i wystarczy jedno uzupełnienie, innym razem może to być istotny błąd, przez który Twój wniosek będzie dłużej oceniany lub nawet odrzucony. Zapoznaj się z listą najczęściej popełnianych błędów, aby ich uniknąć, a dzięki temu szybciej i sprawniej przejść przez całą ścieżkę dofinansowania.

We wnioskach o dofinansowanie (WOD)

Błędy dotyczące podstawowych informacji:

• Błędne formularze (dla innych wersji programu), brak podpisów i dat na załącznikach,
• W oświadczeniu współwłaściciela brak adresu inwestycji, a w oświadczeniu współmałżonka brak nr PESEL współmałżonka lub oświadczenie wypełnione i podpisane przez wnioskodawcę,
• Inny adres do korespondencji na pełnomocnictwie niż we wniosku,
• Niepotwierdzone notarialnie pełnomocnictwo,
• Brak własnego adresu e‑mail, co oznacza brak dostępu do WOD i GWD lub nieprawidłowy adres e‑mail, co skutkuje opóźnieniem w ocenie wniosku.

Błędy dotyczące budynku:

• Błędny numer działki/nieruchomości i jej statusu, np.:
  • numer działki nie widnieje w ujawnionej we wniosku księdze wieczystej,
  • podawany jest numer działki przed jej podziałem,
  • wnioskodawca chce wnioskować o dotację obejmującą cały budynek, a podaje księgę wieczystą lokalową,
  • wskazywanie księgi wieczystej poprzedniego właściciela nieruchomości (księgi wieczyste są jawne, on‐line można sprawdzić jej stan prawny i warto to zrobić przed wypełnieniem wniosku),
• Budynek nie był oddany do użytku lub nie był budynkiem mieszkalnym (budynki gospodarcze, inne niemieszkalne bez formalnej zmiany sposobu użytkowania),
• Niewykazana prowadzona działalność gospodarcza w budynku lub błędnie oznaczona powierzchnia działalności gospodarczej.

Błędy dotyczące umów z wykonawcami przy prefinansowaniu:

• Umowa sprzeczna z wymogami programu i/lub nie zawiera istotnych zapisów zawartych na wzorze udostępnionym przez NFOŚiGW,
• Niezgodnie z warunkami programu określony termin realizacji przedmiotu umowy,
• Niedoprecyzowanie kosztów i/lub zakresu prac (brak metraży docieplonych przegród, stolarki okiennej i drzwiowej),
• Pod umową podpis osoby, dla której nie ma przedstawionego pełnomocnictwa oraz nie widnieje ona w ogóle w preambule umowy.

Błędy dotyczące dochodów:

• Źle określone dochody zagraniczne,
• Błędy w zaświadczeniu o dochodach, np.:
  • niezgodność adresu zamieszkania z danymi we wniosku,
  • wskazywanie przychodu nieuprawniającego do danego poziomu dofinansowania,
  • podawanie niezgodnie ze stanem rzeczywistym liczby osób we wniosku o wydanie zaświadczenia o dochodach (w poziomie najwyższym i podwyższonym), czyli dodawanie osób bez dochodów lub niepodawanie osób mieszkających w budynku mieszkalnym, ale pracujących, posiadających dochody,
• Dochody przy poziomie podstawowym za zły rok podatkowy,
• Zaniżanie dochodów lub ukrywanie przychodów z działalności gospodarczej w celu uzyskania wyższego dofinansowania, np. przez ukrywanie faktu prowadzenia działalności gospodarczej (zwykle wykrywane na etapie rozliczania przedsięwzięcia).

W realizacji przedsięwzięcia

Błędy dotyczące źródła ciepła:

• Źródło ciepła nie spełnia wymagań programu, albo spełnia wymagania, ale w budynku/ lokalu mieszkalnym nie usunięto wszystkich nieefektywnych źródeł ciepła,
• Nie zlikwidowano kominków, pieców kaflowych, trzonów kuchennych niespełniających warunków programu, mimo, że wymagają tego lokalne przepisy, w tym uchwały antysmogowe w poszczególnych województwach,
• Przedsięwzięcie obejmowało wymianę źródła ciepła mimo, że budynek już przed rozpoczęciem przedsięwzięcia był wyposażony w źródło ciepła spełniające wymagania programu (w takim przypadku dofinansowanie może być udzielone tylko na termomodernizację),
• Inna nazwa źródła ciepła na fakturze niż w protokole odbioru prac wykonawcy, czyli inne źródło ciepła beneficjent zakupił, a inne zamontował,
• Brak na fakturze i/lub protokole odbioru prac wykonawcy precyzyjnej nazwy zakupionego i zamontowanego źródła ciepła (nazwa, producent, model, moc).

Błędy dotyczące budynku i zakresu prac:

• Zaniżona powierzchnia, na której w budynku, w którym jest realizowane przedsięwzięcie, prowadzona jest działalność gospodarcza,
• Nieprawidłowy pomiar powierzchni ocieplonych przegród i/lub wykonywanie ocieplenia nad pomieszczeniami nieogrzewanymi,
• Zakup i montaż okien/drzwi/bramy w nieogrzewanych pomieszczeniach (np. strychy, sutereny, piwnice),
• Nieprawidłowe parametry cieplne okien, drzwi oraz techniczne materiałów budowlanych, np. różnica w materiałach i urządzeniach zapisanych do użycia w podsumowaniu audytu energetycznego a rzeczywiście zamontowanych,
• Wykazywanie w rozliczeniu stolarki okiennej i drzwiowej, okien i drzwi, które zostały zainstalowane w otworach, które nie istniały przed rozpoczęciem inwestycji,
• Błędne rozliczanie okien balkonowych jako stolarki drzwiowej a nie okiennej,
• Wykonana instalacja znajduje się w innej nieruchomości niż wskazana w umowie,
• Sprzedaż nieruchomości przed rozliczeniem,
• Niepełna realizacja zakresu rzeczowego przedsięwzięcia, zakres rzeczowy w protokole odbioru prac wykonawczych inny niż stan faktyczny, realizacja działania niezgodna z dokumentem podsumowującym audyt energetyczny,
• Zawyżane koszty urządzeń i materiałów, a także drzwi i okien, niezgodne z tabelą kosztów kwalifikowanych.

We wnioskach o płatność (WOP)

Błędy dotyczące faktur:

• Błędne dane nabywcy, np. nazwisko, adres i dodana nieuprawniona osoba (inna niż współmałżonek, który jest dopuszczalny),
• Nieprecyzyjny opis dokumentów księgowych, np.:
  • faktura jest wystawiona na jedną kategorię kosztów kwalifikowanych a we wnioskum o płatność rozbita na inne kategorie,
  • na fakturze jest zakup i montaż kotła pelletowego, a we wniosku rozbicie na kocioł i instalacje w celu uzyskania najwyższej kwoty dofinansowania,
• Nieprawidłowo wystawione faktury końcowe, w treści których nie ma odniesienia do wystawianych wcześniej faktur zaliczkowych,
• Nieprawidłowe korekty do faktur, np.:
  • zamiast faktury korygującej lub noty korygującej (w zależności od rodzaju wymaganej korekty) do już istniejącej faktury, która ma numer, datę wystawienia i określoną treść, błędnie wystawiana jest zwykła faktura (która nie ma w tytule zapisu: faktura korygująca lub nota korygująca) o tym samym numerze i z tą samą datą wystawienia co faktura, która miała być skorygowana, ale ma zmieniony opis,
  • zmiana kwoty netto na kwotę brutto,
• Brak potwierdzeń zapłaty za daną fakturę

Błędy dotyczące kosztów kwalifikowanych:

• W przypadku oferty stolarki okiennej brak dostarczonych dokumentów potwierdzających wartość współczynnika Uc okien (powinna to być oferta imienna sporządzona dla beneficjenta; w tym dokumencie, na stronie pierwszej powinny być widoczne informacje: imię i nazwisko beneficjenta, adres),
• Brak dla każdego okna odrębnych deklaracji właściwości użytkowych dla wykonanej stolarki okiennej (tylko jeśli okna są identyczne, to ta deklaracja może być wspólna dla wszystkich okien),
• Niezgodności w zakresie wartości brutto, netto i VAT w odniesieniu do umowy z wykonawcą,
• Błędne rozliczanie poszczególnych kategorii kosztów kwalifikowanych, np. koszty instalacji c.o., c.w.u. (kwalifikowane jako odrębna kategoria) rozliczane są w kategorii kosztów dot. źródła ciepła (np. grzejniki, ogrzewanie podłogowe).

Inne błędy:

• W dokumencie potwierdzającym zezłomowanie:
  • brak podanego adresu, skąd pochodzi odpad
  • i/lub brak podpisów na dokumencie przez osobę przekazującą i przyjmującą odpad,
• Podanie we wniosku o płatność nieprawidłowego numeru zainstalowanego urządzenia z listy ZUM,
• Brak udokumentowania opłacenia wkładu własnego przez beneficjentów w przypadku wypłaty dotacji na rachunek bankowy wykonawcy,
• Brak aneksów do umów z wykonawcami,
• Audyt energetyczny niezgodny z rozporządzeniem, zawierający również informacje niespójne z wnioskiem o płatność,
• Zaznaczanie wniosku jako końcowy po zakończeniu zadania, a nie całości umowy (zakończenie zadania jest mylone z zakończeniem całego przedsięwzięcia)

Warto wiedzieć

Uchwały antysmogowe, deklaracja CEEB, przeglądy kominiarskie, ulga termomodernizacyjna – wyjaśnienie tych kilku dodatkowych haseł* przyda Ci się, nawet jeśli nie zdecydujesz się na naszą dotację. Sprawdź z nami, co i w jakim zakresie może dotyczyć Twojego budynku.

*Przedstawione informacje mają charakter ogólny i edukacyjny. W celu uzyskania szczegółowych wytycznych należy odnieść się do właściwych aktów prawnych, takich jak ustawy i inne obowiązujące przepisy.

Sprawdź, do kiedy musisz wymienić kopciucha

• Uchwała antysmogowa – akt prawa miejscowego wprowadzający ograniczenia lub zakazy w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw.
• Ograniczenia i zakazy wymienione w uchwałach antysmogowych dotyczą wszystkich użytkowników urządzeń o mocy do 1 MW, w których następuje spalanie paliw stałych, czyli właścicieli w szczególności: pieców, kominków, kotłów.
• Przestrzeganie przepisów wprowadzonych uchwałami antysmogowymi jest kontrolowane, zarówno w kwestii posiadanych urządzeń grzewczych, jak i stosowanych rodzajów paliw. Zgodnie z art. 225 kodeksu karnego, udaremnianie lub utrudnianie przeprowadzenia kontroli jest przestępstwem zagrożonym karą aresztu.
• Użytkownicy instalacji naruszający przepisy uchwały mogą być ukarani grzywną lub mandatem.

Obowiązkowa deklaracja CEEB

• Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków (CEEB) zbiera informacje o źródłach ciepła i źródłach spalania paliw w budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych.
• Obowiązek składania deklaracji od 1 lipca 2021 r. dotyczy właścicieli lub zarządców budynków lub lokali, które posiadają źródło ciepła/spalania paliw o mocy nominalnej do 1 MW.
• Każde nowe zainstalowane źródło ciepła wymaga złożenia nowej deklaracji. Należy ją zatem powtarzać za każdym razem, gdy następuje zmiana źródła ciepła.
• Obowiązek składania deklaracji CEEB wynika z ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów.

Dane potrzebne do wypełnienia wniosku:

• dane budynku: adres, rodzaj (jednorodzinny, wielorodzinny czy zbiorowego zamieszkania), liczba lokali – dotyczy budynków wielorodzinnych i zbiorowego zamieszkania,
• informacja o źródłach ciepła: rodzaj, liczba,
• jeśli w budynku jest kocioł lub kotły na paliwo stałe: klasa kotła, liczba kotłów, rodzaj używanego paliwa,
• dane kontaktowe.

Kiedy składa się deklarację? Jeśli źródło ciepła i spalania paliw zostało uruchomione:

• przed 1 lipca 2021 r. – deklarację należało złożyć do 30 czerwca 2022 r.,
• po 1 lipca 2021 r. – deklarację złóż w terminie 14 dni od dnia jego uruchomienia.

Jak złożyć deklarację?

• Deklarację możesz złożyć w formie elektronicznej na stronie GUNB: zone.gunb.gov.pl (zakładka „Dla obywatela”).
• Usługa jest bezpłatna.

Obowiązkowe przeglądy kominiarskie

• Zgodnie z art. 62 ustawy prawo budowlane właściciele oraz zarządcy budynków mają obowiązek regularnie przeprowadzać kontrolę stanu technicznego przewodów kominowych.
• Dlaczego?
  • W celu minimalizacji zagrożenia pożarowego oraz emisji szkodliwych substancji.
  • Bo prawidłowo działający system kominowy zapewnia odpowiednią cyrkulację powietrza i odprowadza z niego szkodliwe związki, takie jak tlenki węgla, siarki, azotu.
• Jak często?
  • Co najmniej raz do roku,
  • Co Ci grozi za brak przeprowadzenia kontroli kominiarskiej?
  • Mandat,
  • W przypadku niedrożnych przewodów kominowych może zostać też odcięty dopływ gazu,
  • Brak dokumentu potwierdzającego przeprowadzenie obowiązkowego przeglądu kominiarskiego w terminie, może skutkować odrzuceniem przez ubezpieczyciela wniosku o wypłatę odszkodowania z tytułu pożaru.
• Pamiętaj, że kominiarz musi mieć odpowiednie uprawnienia.
• Przegląd kominiarski jest usługą płatną.

Ulga termomodernizacyjna, a program Czyste Powietrze

• Ulgę można łączyć z dotacją z programu Czyste Powietrze.
• W takim przypadku korzyści uzyskane przez beneficjenta z tytułu obu mechanizmów finansowych wzajemnie się uzupełniają.
• Dowodem poniesionych wydatków jest faktura VAT.
• Dla kogo?
  • Przysługuje podatnikowi, który jest właścicielem lub współwłaścicielem jednorodzinnego budynku mieszkalnego.
• Na co?
  • Ulga polega na odliczeniu od podstawy obliczenia podatku (przychodów – w przypadku podatku zryczałtowanego) wydatków poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w jednorodzinnym budynku mieszkalnym.
• Ile?
  • Do 53 000 zł dla wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych we wszystkich budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem.
• Beneficjenci łączący dotację z ulgą powinni pamiętać, że:

• Ulga nie jest rozliczana przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Podatnik, powinien sam określić wartość ulgi w deklaracji podatkowej, którą ma obowiązek złożyć stosownie do przepisów podatkowych.
• Po więcej szczegółów na temat łączenia dotacji z programu Czyste Powietrze z ulgą termomodernizacyjną, sięgnij do załącznika nr 1 do nowego programu Czyste Powietrze.