Nowe korzystne warunki współpracy dla gmin w programie „Czyste Powietrze”

Gminy, które dotychczas nie podpisały porozumienia o współpracy w ramach programu „Czyste Powietrze”, mogą już zgłaszać chęć udziału w programie.

Otwieramy kolejny nabór dla samorządów, które dotychczas nie skorzystały z takiej możliwości i nie dołączyły do programu „Czyste Powietrze”. Nowe środki finansowe czekają bowiem nie tylko na 86 proc. polskich gmin, które już uczestniczą w programie, lecz także na kolejne gminy, które zgłoszą akces do programu po raz pierwszy.

Program „Czyste Powietrze” oferuje bezzwrotne dofinansowanie właścicielom budynków jednorodzinnych na wymianę źródła ciepła i kompleksową termomodernizację budynków, co przekłada się na mniejsze zapotrzebowanie budynku na ciepło, a co za tym idzie niższe comiesięczne rachunki. Obecne warunki programu pozwalają na uzyskanie nawet do 136 200 zł dofinansowania w formie dotacji.

Docieplony dom z efektywnym źródłem ciepła przekłada się na wiele korzyści, w tym wymiernych w postaci niższych rachunków za ogrzanie domu.

Program „Czyste Powietrze” stale się rozwija, także przez uproszczenie procesu aplikowania o środki finansowe jak i rozliczenia zrealizowanej inwestycji.

Gminy mają realny wpływ na poprawę jakości powietrza na swoim terenie. Udział gminy w programie „Czyste Powietrze” gwarantuje nie tylko korzyści finansowe, ale przede wszystkim poprawę jakości życia jej mieszkańców, ich zadowolenie i dobrostan.

W dniu 4 lipca 2023 r. Zarząd NFOŚiGW wyraził zgodę na finansowanie punktów konsultacyjno‐informacyjnych w kolejnym roku obowiązywania zachęt dla gmin oraz przyjęcie nowego wzoru porozumienia dotyczącego realizacji programu priorytetowego „Czyste Powietrze”, w tym zasad pokrywania kosztów ponoszonych przez gminę oraz wzoru aneksów do porozumień już zawartych.

Nowy wzór porozumienia dotyczącego realizacji programu, obejmujący kolejny rok finansowania punktów konsultacyjno‐informacyjnych, zawiera zmiany wprowadzające wynagrodzenie za pomoc w wypełnianiu wniosku o płatność.

Finansowe wsparcie dla gmin służy poprawie jakości powietrza, zdrowiu i bezpieczeństwu energetycznemu lokalnej społeczności. Środki, które NFOŚiGW przekazuje za pośrednictwem wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej (wfośigw), mogą być przeznaczane na uruchomienie i prowadzenie punktów konsultacyjno‐informacyjnych w gminach.

Maksymalna możliwa do uzyskania przez gminę kwota to 35 tys. zł na uruchomienie i prowadzenie punktu konsultacyjno‐informacyjnego „Czystego Powietrza” przez rok od dnia zawarcia porozumienia lub aneksu. Gminy, które zawierają porozumienia dotyczące prowadzenia punktu konsultacyjno‐informacyjnego po raz pierwszy, mogą ponosić i kwalifikować związane z tym koszty od 1 kwietnia 2023 r. Natomiast gminy, które podpiszą aneksy na kolejny rok współpracy, będą miały pokrywane koszty kwalifikowane od następnego dnia po upływie okresu kwalifikowalności z porozumienia w brzmieniu dotychczasowym, do upływu roku od zawarcia aneksu.

Dla wszystkich gmin w Polsce zarezerwowano na ten cel niemal 87 mln zł.

Złożone wnioski do programu „Czyste Powietrze”

Gmina otrzyma 150 zł za złożony wniosek o dofinansowanie na podwyższony lub najwyższy poziom dofinansowania (z wystawionym zaświadczeniem o dochodach) oraz 50 zł za wniosek o podstawowy poziom dofinansowania. Gmina otrzyma także 25 zł jeśli pracownik gmin poinformuje wnioskodawcę o możliwości złożenia wniosku o dofinansowanie na częściową spłatę kapitału kredytu w banku, który przystąpił do programu.

Nowym elementem finansowego wsparcia, który ma pomóc sprawniej rozliczyć beneficjentów programu, jest ryczałt za złożone wnioski o płatność końcową w wysokości 150 zł po wypłacie końcowej na rzecz beneficjenta, za przekazany za pośrednictwem gminy do wfośigw wniosek o płatność końcową.

Większe zaangażowanie gmin w pomoc w wypełnianiu i składaniu wniosków o płatność (WoP) przyczyni się do ich lepszej jakości, co będzie miało pozytywny wpływ na tempo ich rozpatrywania i wypłaty dotacji przez wfośigw.

Dodatkowa kwota na finansowanie dla gmin w postaci ryczałtu za końcowe wnioski o płatność zakończone płatnością końcowa, przewidziana na cały okres wdrażania programu to ponad 121 mln zł.

Aktywność gmin

Dla najbardziej aktywnych gmin (ok. 30% gmin uczestniczących w programie) przyznane zostaną dodatkowe środki na pokrycie kosztów związanych z wdrażaniem programu priorytetowego „Czyste Powietrze” w łącznej kwocie 25 mln zł, w ramach kolejnego rankingu obejmującego okres od 1 kwietnia 2022 r. do 31 grudnia 2023 r.

Wskaźnikiem aktywności gmin będzie liczba wniosków o dofinansowanie złożonych z terenu danej gminy (tj. budynków na terenie gminy, które objęte będą modernizacją w ramach programu priorytetowego „Czyste Powietrze”) w danym, ustalonym okresie obowiązywania rankingu, podzielona przez liczbę budynków jednorodzinnych na terenie danej gminy. Wynik będzie pomnożony przez liczbę 100, co pozwoli określić procentowy wskaźnik aktywności danej gminy.

Ranking zostanie opublikowany do końca drugiego kwartału 2024 r.

Przekazanie środków wfośigw na zawieranie porozumień w nowej edycji nastąpi na podstawie umów udostępnienia środków.

Ostateczny termin na zawarcie porozumienia lub aneksu do porozumienia na nowych zasadach upłynie w dniu 31.12.2023 r.

Odrębne porozumienia przygotowane zostaną dla gmin, które włączą się od 2023 r. w pilotaże dotyczące wsparcia operacyjnego potencjalnych beneficjentów 2) i 3) części programu i przyjmą role tzw. operatorów programu. W tym przypadku, ze względu na większe zaangażowanie gmin w proces prowadzenia beneficjenta „za rękę”, przygotowujemy specjalny wzór porozumienia zawierający, oprócz zadań dotyczących prowadzenia punktu konsultacyjno‐informacyjnego, zadania gminy w roli operatora. Porozumienia będą zawierane przez chętne gminy z terenu woj. małopolskiego i woj. świętokrzyskiego. Wzór porozumienia zostanie udostępniony gminom w odrębnym terminie.