Program „Czyste Powietrze”: Sprawdzaj oferty i nie podpisuj od razu!

Rośnie liczba wniosków w programie „Czyste Powietrze”, składanych przez pełnomocników na dotację z prefinansowaniem, wyłącznie na pompy ciepła (bez termomodernizacji). To sygnał, że w ostatnich tygodniach – m.in. w związku z uszczelnieniem listy ZUM na pompy ciepła, które po 13 czerwca br. muszą mieć odpowiednie badania – wnioskodawcy i beneficjenci „Czystego Powietrza” są narażeni na nieuczciwe praktyki. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wojewódzkie fundusze i gminy w całej Polsce, będące najbliżej swoich mieszkańców, po raz kolejny ostrzegają: sprawdzaj oferty i nie podpisuj od razu! Działaniom bezpośrednim towarzyszy szeroka kampania online zaplanowana na kwiecień br.

W ostatnich tygodniach NFOŚiGW odnotowuje duży wzrost składanych wniosków o dofinansowanie w programie „Czyste Powietrze”. Dotychczas taka sytuacja była pozytywnym trendem, jednak obecnie – ze względu na ogłoszone zmiany dotyczące pomp ciepła – konieczna była analiza tak nietypowego progresu w liczbie aplikacji do programu.

W ciągu ostatnich sześciu tygodni (17.02–29.03.2024) do 16. wfośigw wpłynęło łącznie 33708 elektronicznych wniosków o dotację na wymianę źródła ciepła, w tym 1739 dotyczy wyłącznie pomp ciepła, bez termomodernizacji budynku, a wniosek został złożony za pośrednictwem pełnomocnika na dotację z prefinansowaniem (zaliczką dla wykonawcy). Rok temu, w analogicznym okresie (18.02–31.03.2023), udział elektronicznych wniosków tylko na pompę ciepła był zdecydowanie niższy, wówczas było to odpowiednio: 24764 i 481 wniosków (szczegółowe dane – poniżej na wykresie).

Co może niepokoić? Przede wszystkim instalowanie nowego urządzenia grzewczego (najczęściej właśnie pomp ciepła, dla których po 13 czerwca br.¹ obowiązywać będą nowe rygory w programie) w domu, który nie jest ocieplony i w efekcie rachunki za ogrzewanie zamiast spadać, będą rosły.

Jak ustrzec się przed nierzetelnymi wykonawcami? Trzeba wybierać sprawdzonych wykonawców i uważnie czytać podpisywane dokumenty (szczególnie pełnomocnictwa). O tym informuje NFOŚiGW, wfośigw oraz gminy, a także kampania online, zaplanowana na kwiecień na ogólnopolskich i lokalnych portalach.

Dotacja dla beneficjenta, a nie dla wykonawcy

Zainteresowani dotacjami z programu „Czyste Powietrze” – wybierając na własną odpowiedzialność dostawcę i firmę instalacyjną zajmującą się wymianą źródła ciepła – powinni zachować ostrożność, szczególnie jeśli ktoś puka do ich drzwi i proponuje coś „za darmo”. W rzeczywistości może okazać się, że to nieuczciwy wykonawca, który oferuje usługi i produkty niskiej jakości w zawyżonych cenach. Warto mieć wątpliwości jeśli przedstawiciel firmy podsuwa pełnomocnictwo w ramach programu „Czyste Powietrze”, a nie daje możliwości na spokojne zapoznanie się z warunkami umowy. Podpisując takie pełnomocnictwo, daje się komuś prawo do dysponowania przyznaną dotacją.

Wysokie rachunki bez termomodernizacji

Oferta na zainstalowanie wyłącznie nowego źródła ciepła (często pompy ciepła) w budynku, który wymaga termomodernizacji (tj. docieplenia przegród, wymiany stolarki okiennej i drzwiowej itp.), może skutkować wysokimi rachunkami za ciepło w okresie grzewczym.

Dlatego, decydując się na wymianę wyłącznie starego kopciucha na nowe źródło ciepła, np. pompę ciepła, trzeba mieć pewność, że dom jest odpowiednio docieplony. Jak to sprawdzić? Najlepszym rozwiązaniem jest audyt energetyczny, który określi realne potrzeby domu. Audyt jest również dotowany w programie „Czyste Powietrze” (do 1,2 tys. zł).

„Za chwilę” sprawdzone urządzenia grzewcze

Wybierając źródło ciepła do swojego domu, warto też zajrzeć na listę zielonych urządzeń i materiałów (lista ZUM: lista-zum.ios.edu.pl). Obecnie to alternatywa, ale w zakresie pomp ciepła i urządzeń biomasowych, po 13 czerwca br. obowiązkowo trzeba będzie wybierać urządzenia z tej listy. To jeden ze sposobów uchronienia beneficjentów przed zakupem i montażem urządzeń, które nie spełniają parametrów deklarowanych w karcie produktu i etykiecie energetycznej.

Dlatego składając wniosek, opłaca się poczekać z zakupem i instalacją urządzenia. Już teraz można wnioskować o dotację z programu „Czyste Powietrze”, planując zakup i instalację urządzenia po 13 czerwca br. Po tym terminie na liście ZUM znajdą się tylko te pompy ciepła, które obecnie przechodzą dodatkową weryfikację efektywności i jakości.

Rekomendacje

NFOŚiGW przypomina, że w ramach programu „Czyste Powietrze” można dostać dotację na termomodernizację budynku jednorodzinnego wraz z wymianą źródła ciepła. Audyt energetyczny najlepiej pokaże, czy dobór nowego źródła ciepła został wskazany zgodnie ze stanem budynku, bo urządzenie musi mieć odpowiednią moc i sprawność. W razie wątpliwości, można poradzić się np. doradców energetycznych w gminnym punkcie konsultacyjno‐informacyjnym programu „Czyste Powietrze”. czystepowietrze.gov.pl