Międzynarodowy Dzień Czystego Powietrza

Ostatnia aktualizacja: 07 Września 2022
Autor: NFOŚiGW

7 września obchodzimy Międzynarodowy Dzień Czystego Powietrza ustanowiony przez ONZ. To dobra okazja, by przyjrzeć się działaniom podejmowanym przez Polskę na rzecz walki o błękitne niebo.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska wraz z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przygotowały na Międzynarodowy Dzień Czystego Powietrza wiele wydarzeń promujących wspólną troskę o czyste powietrze. Będą to m.in.: szkolenia dla gmin dotyczące możliwości korzystania ze środków przeznaczonych na walkę o czyste powietrze, szkolenia online dla beneficjentów, quizy ekologiczne, programy telewizyjne i radiowe. Można będzie także skorzystać z fachowej wiedzy doradców energetycznych, którzy podpowiedzą w kwestii możliwych rozwiązań dotyczących efektywności energetycznej, w tym termomodernizacji budynków, czy też pokażą, jak wypełnić wniosek i skorzystać z bezzwrotnego dofinansowania.

Ustanowienie Międzynarodowego Dnia Czystego Powietrza dla błękitnego nieba służy podniesieniu świadomości społecznej na temat jakości powietrza i jego wpływu na zdrowie, rozwój i środowisko.

Międzynarodowy Dzień Czystego Powietrza w Polsce to dzień, w którym powinniśmy w szczególny sposób zachęcać do codziennych inicjatyw aby polepszyć jakość powietrza, komfort życia i efektywność energetyczną swojego budynku mieszkalnego, zmniejszyć jego zapotrzebowanie na ciepło przy zachowaniu najlepszych jego standardów cieplnych.

Polska może pochwalić się wieloma inicjatywami na rzecz błękitnego nieba. Wystarczy wymienić rządowe i samorządowe programy i inicjatywy, cieszące się ogromnym zainteresowaniem wśród Polaków, które znacząco poprawiają jakość powietrza, którym Wszyscy oddychamy.

Od czterech lat funkcjonuje i cieszy się ogromnym zainteresowaniem Program „Czyste Powietrze”. Przypomnijmy, że jest on skierowany do właścicieli i współwłaścicieli domów jednorodzinnych lub wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą.

Na wymianę źródeł ciepła i termomodernizację domu można otrzymać do 30, 37 lub 69 tys. zł (podstawowy, podwyższony i najwyższy poziom dofinansowania) oraz do 47 lub 79 tys. zł przy dotacji z prefinansowaniem (podwyższony i najwyższy poziom dofinansowania). Dodatkowo w Programie biorą udział banki, które w ramach Kredytu Czyste Powietrze (dotacją z programu przeznaczona jest na częściową spłatę kapitału kredytu) oferują również swoje wsparcie. Natomiast gminy, które na swoim terenie tworzą punkty konsultacyjno – informacyjne programu „Czyste Powietrze” służą poradą i wsparciem dla swoich mieszkańców, aby Ci mieli szansę wybrać najefektywniejsze rozwiązanie w zakresie doboru źródła ciepła i docieplenia własnego budynku przy jednoczesnym skorzystaniu z dofinansowania dostępnego w ramach programu „Czyste Powietrze”.

Do tej pory w programie „Czyste Powietrze” złożono już blisko 500 000 wniosków na kwotę ponad 9 mld zł, a wypłacono już blisko 3,4 mld zł. Od lipca tego roku Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wraz z wojewódzkimi funduszami wprowadził kolejny Program służący poprawie jakości powietrza – Program „Ciepłe Mieszkanie”. Przypomnijmy, że Program ten skierowany jest do gmin, które następnie będą ogłaszać nabór na swoim terenie dla osób fizycznych, posiadających tytuł prawny wynikający z prawa własności lub ograniczonego prawa rzeczowego do lokalu mieszkalnego, znajdującego się w budynku mieszkalnym wielorodzinnym. Dotacje finansowane ze środków NFOŚiGW (fundusze krajowe) przeznaczone są na przedsięwzięcia realizowane u beneficjentów końcowych dotyczące wymiany nieefektywnych źródeł ciepła na paliwa stałe służących do ogrzewania lokalu mieszkalnego na efektywne źródła ciepła lub podłączenie do efektywnego źródła ciepła w budynku.

Dofinansowanie w formie bezzwrotnej dotacji dla jednego lokalu mieszkalnego może wynosić do 15 000 zł dla podstawowego poziomu dofinansowania, do 25 000 zł dla podwyższonego poziomu dofinansowania i do 37 500 zł dla najwyższego poziomu dofinansowania W przypadku najbardziej zanieczyszczonych gmin dotacja może wynosić do 17 500 zł dla podstawowego poziomu dofinansowania, do 26 900 zł dla podwyższonego poziomu dofinansowania i do 39 900 zł dla najwyższego poziomu dofinansowania.

Antysmogową ofertę NFOŚiGW dla samorządów i mieszkańców uzupełnia Program „Stop Smog”. Za pośrednictwem gmin o 100% dofinansowanie na realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych mogą wnioskować osoby najuboższe – właściciele domów jednorodzinnych. Dotacja może zostać przeznaczona na takie inwestycje jak wymiana tzw. kopciucha na nowoczesne, efektywne źródło ciepła, ocieplenie domu oraz podłączenie budynku do sieci ciepłowniczej lub gazowej. Średnia wartość realizowanego w ramach programu przedsięwzięcia nie może przekroczyć 53 tys. zł.

Dotacje na likwidację lub wymianę źródeł ciepła na niskoemisyjne oraz termomodernizację w jednorodzinnych budynkach mieszkalnych osób najmniej zamożnych (tj. osiągających dochód w wysokości do 125% najniższej emerytury na osobę w gospodarstwach wieloosobowych i do175 % najniższej emerytury w gospodarstwach jednoosobowych), a także podłączenie do sieci ciepłowniczej lub gazowej mogą starać się: gminy, związki międzygminne, powiaty, a także związek metropolitalny w województwie śląskim.

Samorządy w programie „Stop Smog” mogą uzyskać do 70% dofinansowania kosztów inwestycji z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, zaś pozostałe 30% stanowi wkład własny gminy. Dzięki temu mieszkańcy gmin mogą otrzymać dotację do 100% kosztów przedsięwzięcia.

Warto podkreślić, że poza trzema flagowymi programami priorytetowymi NFOŚiGW oferuje szereg instrumentów dotacyjnych i pożyczkowych, które także istotnie przyczyniają się do redukcji zanieczyszczenia powietrza i zrównoważonego rozwoju miejscowości w całej Polsce. Wystarczy wspomnieć takie programy jak:

„Moje Ciepło” – program wspierający zakup pomp ciepła wykorzystywanych do celów ogrzewania lub ogrzewania i uzyskiwania ciepłej wody użytkowej w nowobudowanych budynkach. Budżet na realizację celu wynosi do 600 milionów złotych,
„Zielony Transport Publiczny” umożliwiający obniżenie wykorzystania paliw emisyjnych w transporcie zbiorowym. W ramach tego instrumentu samorządy mogą finansować zakup autobusów i trolejbusów wykorzystujących zeroemisyjne źródła zasilania, szkolenie kierowców i mechaników oraz budowę lub modernizację infrastruktury wykorzystywanej do obsługi tych pojazdów zeroemisyjnych. Budżet programu to ponad 2 mld zł,
„Mój Elektryk” – program dopłat do zakupu lub leasingu samochodów elektrycznych, w którym Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej reagując na rozwój w sektorze elektromobilności wprowadził wiele korzystnych rozwiązań. Dopłata do zakupu pojazdu w Programie wynosi dla osób fizycznych do 18 750 zł, maksymalny koszt pojazdu to natomiast 225 000 zł. Dla osób z Kartą Dużej Rodziny dotacja wynosi do 27 000 zł, przy jednoczesnym braku limitu ceny samochodu elektrycznego,
Szereg innych programów priorytetowych NFOŚiGW, takich jak „Klimatyczne Uzdrowiska”, „Nowa Energia”, „Agroenergia” itp., w których samorządy, przedsiębiorstwa czy np. rolnicy mogą uzyskiwać dofinansowanie proekologicznych inwestycji, służących poprawie jakości powietrza, zwiększeniu konkurencyjności polskiej gospodarki i poprawie jakości życia i zdrowia Polaków.